کاشت درخت انجیر: (جدیدترین روش های کاشت نهال انجیر)

راهنمای جامع کاشت درخت انجیر

کاشت نهال انجیر؛ می تواند انتخابی مناسب برای باغداران و کشاورزان باشد، چرا که این میوه اگر در آب و هوا و خاک مناسب خود کشت شود فقط در ابتدای سال های رشدش نیاز به توجه و رسیدگی های نسبتا زیاد دارد.

پس از آن درختی مقاوم با طول عمر نسبتا زیادی می شود که بسته به نوع درخت، باردهی مناسبی نیز خواهد داشت. در این مقاله پنج رقم از انواع درخت انجیر و روش های مختلف ازدیاد و کاشت درخت های انجیر معرفی شده و همچنین به بررسی انواع بیماری های این درخت پرداخته شده است. ما اینجا با شما هستیم تا با بررسی دقیق فرآیند کاشت نهال انجیر، شما را جهت پرورش، کاشت و خرید بهترین نهال های انجیر باغ یا حیاط خانه خود همراهی کنیم.

نگاهی اجمالی به میوه درخت انجیر

میوه انجیر میوه ای مغذی و خوشمزه است که در دنیا خود میوه و همچنین میوه خشک شده اش طرافداران زیادی دارد. انجیر سرشار از ویتامین هایی مثل A و پتاسیم، کلسیم، فیبر، آنتی اکسیدان و … است. خواص چشمگیری برای سلامتی بدن، قلب، گوارش، پوست و … دارد.

همه اینها سبب این شده که باغداران در هرجای دنیا تمایل به کاشت نهال انجیر پیدا کنند. نهال انجیر تقریبا در اقلیم ها می تواند کشت شود؛ اما بسته به اقلیم مکان مورد نظر برای کاشت انجیر شرایط نگهداری و کاشت و داشت آن متفاوت، سخت تر یا راحت تر می شود.

بهترین شرایط اقلیمی برای کاشت درخت انجیر

برای انتخاب فصل و زمان مناسب کاشت نهال انجیر باید به اقلیم منطقه مورد نظر برای کشت این نهال توجه کرد. به صورت کلی درخت انجیر برای رشد بهتر و محصول با کیفیت تر، به دمای معتدل رو به گرم احتیاج دارد (35-25 درجه سانتی گراد). همچنین باید به این موضوع توجه داشت که بازه دمایی رشد این میوه می تواند کمتر یا بیشتر از بازه ذکر شده باشد؛ اما برای مثال دمای بالاتر 40 درجه می تواند کیفیت محصول نهایی را پایین بیاورد.

درخت انجیر نسبت به گرما مقاوم و نسبت به سرما حساس می باشد؛ از این رو اقلیم نیمه گرمسیری (تابستان های گرم و زمستان های معتدل) می تواند بهترین شرایط اقلیمی برای کشت انجیر باشد. که در این نوع آب و هوا بهترین زمان کاشت از نیمه دوم اسفند ماه تا پایان نیمه اول بهار است.

اما در شرایط اقلیمی دیگر مثل اقلیم گرم و خشک فصل بهار و یا در مناطق معتدل، فصل بهار و پاییز می توانند برای کاشت نهال انجیر مناسب باشند. در مناطق سردسیر نیز امکان رشد این نهال وجود دارد اما بهتر است که کشت آن در گلخانه ها صورت بگیرد.

فاصله مناسب کاشت نهال های انجیر

انجیر برای رشد مناسب به نور و اکسیژن کافی و مناسب احتیاج دارد. هرچه این درخت قوی تر و پر شاخ و برگ تر باشد فاصله بیشتری نیاز است. معمولا بهترین فاصله بین درخت های انجیر در یک ردیف بین 5-3 متر، و بهترین فاصله بین ردیف ها، بین 6-4 متر است.

نکات مهم در رابطه با کاشت نهال انجیر

• ضدعفونی یا پرالیناژ: این عمل نه تنها برای از بین بردن آفات و بیماری های ریشه، بلکه برای افزایش گیرایی نهال انجیر انجام می شود؛ که بهترین ترکیب برای این درخت استفاده از اسید هیومیک است.
• گودال: هنگام کاشت درخت انجیر به ریشه ها نباید فشاری وارد شود، از این رو گودال ها را بین 2 تا 3 برابر اندازه ریشه ایجاد می کنند.
• آبیاری: هنگام کشت نهال انجیر بسته به شرایط اقلیمی اندازه درخت و نوع خاک منطقه میزان آبیاری متغیر است. هر زمان که سطح خاک کاملا خشک شد یعنی موعد آبیاری بعدی فرا رسیده. به صورت کلی در فصل رشد نهال انجیر میزان آبیاری بیشتر و در زمان گلدهی، این میزان کمتر می شود. چرا که آبدهی بیشتر می تواند روی مزه و شیرینی میوه تاثیر منفی بگذارد.

انواع روش کاشت درخت انجیر و نحوه آن

• نحوه کاشت نهال انجیر:

1. انتخاب مکان مناسب مرحله ابتدایی برای کشت انجیر است؛ که از لحاظ نور، شرایط اقلیمی و خاک برای این نهال مناسب باشد.
2. آماده سازی خاک مناسب؛ بهترین خاک برای کاشت این میوه، خاک شنی-رسی است. Ph مناسب خاک نیز 6 تا 8 است. و همچنین استفاده از کود و مواد آلی برای کیفیت و مزه انجیر می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
3. حال می توان نهال های انجیر را با توجه به رعایت موارد قبلی و فواصل ذکر شده بین ردیف ها، در گودال ها قرار داده و کاشت صورت بگیرد.
4. آبیاری اولیه پس از کاشت و همچنین فشردن خاک های اطراف ریشه نهال را فراموش نکنید.
5. به صورت منظم آبیاری در فصل رشد درخت انجیر را مورد توجه قرار دهید.
6. برای جلوگیری از بیمار شدن درخت از ضد آفات و سم های مناسب استفاده کنید.

انواع روش کاشت نهال انجیر:

1. کاشت مستقیم: نهال آماده انجیر تهیه و در گودال های ایجاد شده مستقیما کاشته می شود.
2. کاشت پاجوش یا ریشه: قسمت هایی از ریشه یک درخت انجیر برای ایجاد نهال جدید در گودال های ایجاد شده کاشته می شود.
3. کاشت قلمه: در کاشت درخت انجیر به صورت قلمه ای دو روش مستقیم و خزانه ای وجود دارد:
4. روش کاشت خزانه ای قلمه: در اواخر فصل پاییز پیش از رسیدن سرما، شاخه های حدود 25 سانتی با سن 2 تا 3 سال را در خاکی مرطوب با دمای حدود 10 درجه مورد مراقبت قرار می گیرند. در نهایت قلمه ها در بهار کاشته می شوند و یکسال بعد قوی ترین و ریشه دار ترین آنها را در گودال هایی با حجم حدود 60 سانتی متر مربع می کارند.
5. روش کاشت مستقیم قلمه: در این نوع روش از کاشت نهال انجیر، در اسفند ماه شاخه های 70 تا 80 سانتی درختی 4 ساله یا مسن تر را که از قدرت و جوانه زنی مناسبی برخوردار هستند، در چاله هایی با طول و عرض حدود یک متر و عمق حدود 1.5 متر کاشته می شوند.

در روش قلمه، کاشت درخت های انجیر با مشخصات خاصی که مدنظر باغبان محترم است، امکان پذیر می شود.

1. کاشت و ازدیاد از طریق خواباندن شاخه: در این روش شاخه بدون جدا شدن از درخت مادر، روی خاک خوابیده می شود و در مرور زمان ریشه می زند و نهال های کوچکی تولید و در نهایت آن شاخه از درخت مادر جدا می شود.
2. کاشت زیر پوشش: در مکان هایی با شرایط آب و هوایی نامساعد، کاشت نهال انجیر با پوشش هایی مثل پوشش پلاستیکی جهت محافظت از نهال صورت می گیرد.
3. کاشت به وسیله بذر: این روش برای کاشت های کوچکتری مثل حیاط خانه مناسب است و برای کاشت های باغی انجام نمی شود. همچنین با هر نوع انجیری امکان پذیر نیست. انجیر هایی که بعد از گرده افشانی بذر می دهند (هنگام خوردن زیر دندان صدا می دهند) برای کاشت بذری مناسب اند. گرفتن بذرها از گوشت میوه در این روش با استفاده از غربال های ریز انجام می گیرد.

معرفی انواع بیماری ها و آفات شایع درخت انجیر و راه های پیشگیری از آن

کاشت نهال انجیر و پرورش آن؛ بیماری های خاص خود را به همراه دارد که به تعدادی از آنها اشاره کرده ایم:

• بیماری زنگ انجیر (leaf lust): پیدایش لکه های زرد و قهوه ای روی برگ های درخت انجیر نشانه اصلی این بیماری است که با استفاده از قارچ کش ها قابل مهار است. برگ های درگیر شده را باید جدا و از آبیاری زیاد در این دوره خودداری کرد.
• تهاجم حشرات و پرندگان: برخی حشرات مثل مورچه ها و زنبور ها و همچنین برخی از پرندگان می توانند به درخت انجیر آسیب برسانند. برای مقابله با این مشکل می توان تور های نازکی اطراف درخت نصب و یا با آویزان کردن حلقه هایی از شاخه های درخت، برای ترساندن پرنده ها و همچنین استفاده از ضد آفات و یا ریختن خاکستر اطراف تنه درخت برای مقابله با مورچه ها و سایر حشرات استفاده کرد.
• سفیدک سطحی (powdery mildew): در این نوع بیماری روی برگ ها و ساقه های درخت را پوششی پودری و سفید رنگ اشغال می کند. راه های مقابله با این نوع بیماری استفاده از روش های آلی و یا شیمیایی هستند.

• تریپس (Thrips): تریپس نام حشره ای است که باعث ایجاد این بیماری در درخت انجیر می شود. وجود سوراخ های ریز روی برگ ها، زخم ها و لکه های سیاه روی برگ ها و ساقه ها نشانه حمله این حشره است.
• بیماری ریشه (root rot): گاهی ممکن است به علت آبیاری نامناسب و یا جنس بد خاک، ریشه ها دچار کمبود آب و یا عفونت های قارچی شوند. همچنین نوعی کرم حلقوی انگلی وجود دارد که جلوی تغذیه مواد مغذی توسط ریشه ها را می گیرد؛ و سبب ایجاد گره ها و تورم هایی در ریشه های درخت انجیر می شود. بهترین راه مقابله با این نوع بیماری استفاده از سموم شیمیایی است.
• بلایت برگی (Leaf Blight): نوعی قارچ که وجود خود را با ظاهر شدن لکه های زرد و پژمردگی برگ ها و همچنین تارهای سفید و قارچی در زیر برگ های درخت انجیر نشان می دهد. استفاده از سم و همچنین جدا کردن این برگ های آسیب دیده از شاخه های درخت، می توانند برای مقابله با این نوع بیماری مناسب باشند.
• سرخشکیدگی شاخه (Twig dieback): پژمردگی و خشکی شاخه ها نشان دهنده این بیماری است که در اثر عوامل استرس زا برای درخت پدیدار می شود. بهتر است عوامل استرس زا برای درخت از بین رفته و همچنین قسمت های آسیب دیده جدا شوند.

طریقه کود دهی و بهترین کود برای درخت انجیر

به صورت کلی، در کاشت نهال انجیر احتیاجی به انواع کود برای رشد و جذب مواد مغذی نیست. اما با توجه به خاک منطقه کشت انجیر ممکن است به برخی از کود ها نیاز پیدا شود. که در این حالت بهترین این موارد برای درخت انجیر کود های دارای نیتروژن، پتاسیم و فسفر هستند.

کود های دارای فسفر، برای زمان رشد ریشه درخت مناسب است؛ پتاسیم دارها برای تقویت ساقه ها، رشد میوه و مقاومت نهال انجیر در برابر شرایط استرس زای محیطی استفاده می شوند؛ و نیتروژن دارها برای داشتن شاخه های پر برگ تر و سبز تر مناسب اند. باید توجه داشت که استفاده زیاد کود نیتروژن دار جلوی رشد و کیفیت میوه انجیر را می گیرد. کود های حیوانی و آلی نیز برای کشت نهال انجیر مناسب اند.

انواع روش هرس و چگونگی آن برای درخت انجیر

انواع روش های هرس درخت انجیر به موارد زیر تقسیم بندی می شوند:

1. هرس فرمی: شاخ و برگ هایی را که سبب بهم ریخته شدن شکل منظم درخت شده اند را هرس می کنند.
2. هرس بهره برداری: جهت باردهی و تقویت کیفیت محصول، درخت را هرس می کنند.
3. هرس بهاره: شاخه های ضعیف را در نیمه اول فصل بهار، هرس می کنند.
4. هرس زمستانه: پس از برداشت محصول، شاخه هایی که میوه داده بودند را هرس می کنند.
5. هرس پاییزه: بهترین زمان برای هرس درخت انجیر است. چرا که در این زمان رشد درخت متوقف شده و براحتی می توان شاخه های مرده و خشکیده را جدا نمود.

معرفی انواع نهال انجیر (ایرانی و خارجی)

برای کاشت نهال انجیر، انواعی از رقم های مختلف آن وجود دارد که سعی کردیم بهترین آنها را برای شما شرح دهیم:

• انجیر سیاه: این نوع انجیر بسیار مناسب مناطق گرمسیر است. آبیاری و کود دهی تاثیر قابل توجهی روی میزان و کیفیت میوه این درخت دارند.
• انجیر زرد: این رقم از درخت انجیر پر طرفدار ترین انجیر بین باغداران است؛ چرا که پر بار است و محصولی با پوست نازک، گوشتی و آبدار و بسیار شیرین می دهد. شکل ظاهری این درخت، کوتاه قامت با برگ های زیاد و زبر است.
• انجیر گلابی: این درخت برگ های بسیار بزرگ و ظاهر زیبایی دارد. نیاز به آبیاری کم و مقاومت بالایی نسبت به گرما دارد (اما نه دمایی بیشتر از 42 درجه). سم پاشی نکته مهمی در کشت این نوع درخت انجیر است.
• انجیر استهبان: این رقم از انجیر یکی از بهترین رقم های درخت انجیر است و صادرات خوبی دارد. طول عمر مناسب این درخت (حدود 25 سال)، و میوه دهی عالی آن باعث پرطرافدار بودنش میان کشاورزان و باغداران شده است. این درخت دارای برگ های زرد است و در آب و هوای معتدل بهترین رشد را دارد.

جمع بندی مقاله کاشت نهال انجیر

انجیر میوه ای پر از مواد مغذی و بسیار شیرین و مفید است. کشت نهال انجیر نیاز به مراقبت های پی در پی در سال های اول رشد دارد. کاشت درخت انجیر، اگر در آب و هوا و خاک مناسب خود صورت گیرد احتیاجی به کوددهی و مراقبت های خاص نخواهد داشت. در کل کاشت نهال انجیر بین باغداران و کشاورزان دنیا طرفداران زیادی دارد؛ چرا که به صرفه و کم دردسر است.

انواع مختلف آن خواص متفاوت و خاص خود را دارند که شاید بتوان گفت بهترین انتخاب کاشت انجیر، رقم زرد یا استهبان باشد. بیماری های این نهال قابل مهار اند و با مراقبت های صحیح می توان باغ انجیری را با سود مناسب پرورش داد. کارشناسان و متخصصان دکترنهال، از ابتدا تا انتهای این راه با مشاوره های تخصصی برای پرورش و کشت انجیر و خرید نهال انجیر، همراه شما عزیزان هستند.