کاشت نهال پسته: (بررسی دقیق فرآیند کاشت درخت پسته)

نحوه کاشت نهال پسته و خرید آن به چه صورت است؟

کاشت درخت پسته انتخابی بسیار پر سود و اقتصادی برای یک باغبان است. پس از کاشت نهال پسته، به طور میانگین این نهال از سال چهارم شروع به باردهی می کند؛ شاید به نظر زمان زیادی بیاید اما درخت پسته پس از باردهی سود بسیار قابل توجهی را برای باغدار محترم رقم می زند.

کاشت پسته به چهار روش:

1. کاشت گلدان،
2. کاشت بذر،
3. کاشت خزانه
4. و کاشت مستقیم نهال پسته انجام می شود که بهترین این روش ها کاشت مستقیم نهال است.

درخت پسته در مناطق گرمسیر بهترین کیفیت و میزان باردهی را دارد. در این مقاله به معرفی انواع گونه های پسته و روش های کاشت و داشت درخت پسته پرداخته ایم.

نگاهی اجمالی به بیوگرافی کاشت درخت پسته

درخت پسته بومی کشور عزیزمان ایران است و در مناطق گرمسیر رشد بسیار خوبی دارد. این درخت نسبت به سرما حساس است و خزان می کند. میوه های درخت پسته بسیار خوش طعم و چرب هستند و کاربرد زیادی هم به صورت تازه خوری و هم در صنایع خوراکی و خشکبار دارد.

پسته جزو مهمترین ارقام صادراتی در ایران محسوب می شود و کاشت نهال پسته بسیار پر سود است. مغز پسته خواص فراوانی از جمله آهن، پروتئین، روی، پتاسیم و آنتی اکسیدان ها دارد. درخت پسته نر و مادره دارد؛ برای کاشت پسته باید به ازای تعدادی از نهال های ماده یک نهال نر کاشته شود تا گرده افشانی و در نهایت باردهی صورت گیرد.

فصل و اقلیم مناسب کاشت نهال پسته

همانطور که می دانید و یا شاید بارها به گوشتان خورده باشد، پسته بومی مناطق گرمسیر و معتدل است. اما این به این معنا نیست که در مناطق سردسیر امکان کشت پسته وجود نداشته باشد. در مناطق گرمسیر و معتدل، بهتر از کاشت درخت پسته قبل از به خواب رفتن نهال، یعنی قبل از زمستان اتفاق بی افتد. در مناطق سردسیر نیز بعد از زمستان و گذر کردن آب و هوا از یخبندان، فصل مناسبی جهت کشت نهال پسته است. اما این سرما نباید از منفی 15 درجه بیشتر شود زیرا باعث خشکی درخت پسته می شود.

فاصله کاشت نهال پسته و نکات مهم حین کاشت درخت پسته

ارتفاع درختان پسته پس از بالغ شدن، گاها تا 11 متر نیز ممکن است برسد. دریافت اکسیژن و نور کافی توسط همه شاخه های درخت و میوه هایشان امر بسیار مهمی در میزان و کیفیت باردهی درختان پسته است. از این رو حداقل فاصله ای که برای گودال های ایجاد شده جهت کاشت نهال پسته در نظر باید گرفت، حداقل 5 متر درون ردیف و حداقل 6.5 متر بین ردیف ها است.

عمق این گودال ها باید هم ارتفاع با عمق گلدان هایی که نهال های پسته در آنها قرار دارند باشد؛ پهنای گودال ها نیز باید دو برابر پهنای گلدان ها باشد. به این نکته توجه داشته باشید که ریشه های بالایی نهال پسته حتما در سطح خاک کشت شوند تا از خفگی ریشه ها جلوگیری شود.

معرفی انواع روش کاشت و نحوه کاشت نهال پسته

روش های مختلفی برای کشت پسته وجود دارد؛ که شما عزیزان با توجه به مقصود خود از کاشت درخت پسته می توانید یک روش را انتخاب کنید. این روش ها عبارتند از:

• کاشت بذر در زمین اصلی: قبل از کاشت بذر ها در زمین، گلدان یا خزانه باید بذر ها خیس بخورند تا آماده جوانه زنی بشوند. سپس در زمین جوی هایی به عمق 60 و عرض 70 سانتی متر ایجاد کرده و در عمق 3-4 سانتی خاک، بذر ها را بکارید و هر 10 روز آبیاری کنید.
• کاشت خزانه ای پسته: زمینی حدود 15 در 30 متر انتخاب کنید. سپس بذر های خیسانده شده را ضدعفونی کنید و در عمقی که حدود 4 برابر اندازه بذر باشد، بکارید. هر 7 روز بذر ها را آبیاری کنید. پس از مقاوم شدن نهال ها می توانید کاشت نهال پسته را در زمین اصلی شروع کنید.
• کاشت بذر در گلدان: بذر های خیسانده شده را به مدت 7 روز لای حوله ای مرطوب نگهداری کنید تا جوانه بزنند. توجه کنید که در این مدت حوله خشک نشود. سپس در عمق 4 سانتی درون کیسه های سیاه رنگی به عمق 30 و عرض 15 سانتی متر که با کود پوسیده گاوی و ماسه و کود زراعی پر شده است، بکارید و مراقبت های لازم را جهت رشد نهال انجام دهید.
• کاشت مستقیم نهال پسته: این روش مطمئن ترین روش خصوصا برای احداث باغ پسته است. چرا که شما عزیزان می توانید نهال آماده را از نهالستانی معتبر تهیه کنید و در زمین بکارید. با این روش هم در وقت صرفه جویی کرده اید و زودتر به باردهی درختان پسته می رسید و هم نهال هایتان مقاوم تر و با کیفیت تر خواهند بود.

 انواع بیماری و آفات شایعی که پس از کاشت درخت پسته ممکن است درگیرش شود

جهت جلوگیری از درگیری درختان و نهال های پسته با بیماری ها و آفات، بهتر است قبل از کاشت، ریشه ها را با محلول پرالیناژ ضدعفونی کنید و سپس کاشت را انجام دهید. در ادامه به معرفی تعدادی از آفات و بیماری های درخت پسته پرداخته ایم:

• بیماری گموز پسته: این بیماری یکی از خطرناک ترین بیماری های درخت پسته محسوب می شود؛ چرا که مهار کردن این بیماری به راحتی قابل انجام نیست و در صورت درگیری بیش از نیمی از ریشه و طوقه درخت با این بیماری، احتمال مهار کردن آن بسیار پایین است. بخش های درگیر با این بیماری در درخت پسته تغییر رنگ می دهند و صمغ های سیاه رنگی از شکاف های ایجاد شده در اثر این بیماری روی تنه درخت، ترشح می شود. این بیماری سبب پوسیدگی ریشه ها و در نهایت به مرور باعث نابودی درخت می شود.
• پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه و ریشه پسته: این بیماری با پوسته شدن طوقه و ریشه های درختان، زرد شدن برگ ها، کاهش باردهی درخت و اسفنجی شدن چوب های درخت پسته وجود خود را نشان می دهد. دلایل درگیری درختان با این بیماری، کاشت نهال آلوده و یا کشت پسته در زمینی که قبلا آلوده به بیماری بوده، هستند.
• پژمردگی ورتیسیلیومی پسته: نوعی قارچ است که از نوک ریشه ها یا ریشه های فرعی وارد شده و درخت را درگیر می کنند. این بیماری در گرمای زیاد از بین می رود و در هوای خنک و سرد بیشتر زنده می ماند. با رنگ پریدگی برگ ها و خشکی و پژمردگی ناگهانی برخی از شاخه ها و برگ های درخت، می توان متوجه درگیری درخت با این بیماری شد.
• بیماری ماسوی پسته: عاملان این بیماری سن ها هستند. علائم درگیری درخت پسته با این بیماری، پیدا کردن حالت ژله ای و یا سفید رنگ شدن مغز پسته می باشد. کنترل علف های هرز یکی از راه های جلوگیری از ایجاد این بیماری است.
• سرخشکیدگی درخت پسته: در این بیماری شاخه ها دچار سر خشکیدگی و تغییر رنگ می شوند؛ زخم های فرورفته قهوه ای رنگ به صورت طولی و پیدایش ترک های ریز عرضی روی تنه درخت از دیگر نشانه های حضور این بیماری در درخت پسته است.
• نماتد ها: نماتد ها کرم های حلقوی هستند که رطوبت زیاد و آب را دوست می دارند؛ این کرم ها با تغذیه از ریشه های درخت پسته باعث ایجاد اختلال در روند رشد و میوه دهی درخت می شوند. همچنین با ایجاد زخم روی ریشه های درخت، عامل موثری در انتقال بیماری های قارچی به درختان هستند.
• بیماری لکه برگی آلترناریایی: این بیماری حضور خود را با ایجاد لکه های قهوه ای و زرد رنگ روی برگ های درخت پسته لکه های ریز سیاه روی میوه ها نشان می دهد. در نهایت باعث ریزش برگ ها و کاهش کیفیت میوه های درخت پسته می شود. عوامل موثر در ایجاد این بیماری آبیاری غلط درختان پسته (مثل آبیاری غرقابی یا بارانی)، وجود علف های هرز و همچنین تراکم زیاد و رعایت نکردن فاصله استاندارد بین گودال های کاشت نهال پسته است.

خاک و آب مناسب پرورش و کاشت نهال پسته

• خاک مناسب کاشت درخت پسته: ریشه های درخت پسته گاها تا دو متر هم رشد می کنند و برای رشد کردن به فضای کافی احتیاج دارند؛ از طرفی درختان پسته برای جذب مقدار کافی آب جهت رشد و سلامت خود، نیاز به رطوبت کافی نیز دارند. یعنی نه خاکی سنگین که آب را آنقدر در خود نگه دارد تا باعث خفگی و پوسیدگی ریشه ها شود؛و نه خاکی آنقدر سبک که آب سریعا جریان پیدا کند و ریشه ها فرصت جذب کردن آب را نداشته باشند.

از این رو بهترین ساختار خاک برای کاشت پسته ساختار لومی-شنی است. PH مناسب نیز برای رشد پسته خنثی است؛ یعنی 7 تا 7.5. توجه کنید که میزان آهک خاک نیز نباید بیشتر از 15-20% باشد.

• آبیاری نهال ها و درختان پسته: درخت پسته به خشکی بسیار مقاوم است. اما این به این معنا نیست که اصلا آبیاری نیاز ندارد! بسته به منطقه کاشت نهال پسته، میزان آبیاری مورد نیاز درختان پسته متفاوت خواهد بود. برای مثال در نواحی خشک و گرمسیر هر ده روز یکبار آبیاری (حتما به صورت منظم) نیاز است؛ در مناطقی که بارندگی دارد و رطوبت بیشتر است، این درخت نیاز به آبیاری نخواهد داشت.

طریقه کوددهی درخت پسته و بهترین کود های مناسب درختان پسته

کوددهی درختان پسته سه مرحله دارد؛ اولین مرحله هنگام کاشت نهال پسته است که در گودال های ایجاد شده می توان از کود دامی کاملا پوسیده و همچنین کمپوست ها استفاده کرد. به این صورت که این کف گودال ها را با این کود ها بپوشانید و سپس کشت پسته را انجام دهید. مرحله دوم و سوم سالانه تکرار می شود؛ یکبار در پاییز و زمستان از کود های دامی کاملا پوسیده استفاده کنید و یکبار هم در دوره آبیاری از کود های شیمیایی.

انواع روش هرس درخت پسته چگونه انجام می شود

انجام هرس روی درختان پسته به سه روش انجام می شود:

1. هرس جامی: در این روش تاج درخت پسته را به صورتی هرس می کنند که شبیه به یک جام شود؛ یعنی هرچه به بالای تاج درخت نزدیک می شویم، عرض تاج بیشتر می شود.
2. هرس باردهی: در هرس باردهی، تمام یا فقط بخشی از یک سری شاخه ها را هرس می کنند تا درخت جوان تر شود و باردهی درخت افزایش یابد.
3. هرس فرمدهی: در این روش هرس، شاخه های آسیب دیده یا خشک، نازک و بی ثمر و همچنین شاخه های اضافی را هرس می کنند.

معرفی انواع نهال پسته ایرانی و خارجی

در این بخش از مقاله به معرفی انواع ارقام مختلف و چگونگی کاشت نهال پسته می پردازیم:

• پسته احمد آقایی: پر چرب ترین رقم پسته است و طعم بسیار دلنشینی دارد. اندازه این پسته ها به نسب درشت است. مناسب کشت در نواحی گرمسیر و باردهی بسیار اقتصادی دارد.
• پسته اکبری: به عنوان پسته مجلسی از این رقم پسته یاد می شود. مقاومت خیلی بالایی نسبت به گرما دارد و درشت است. بیشترین صادرات را این رقم از آن خود کرده است.
• پسته هیبریدی: این رقم بومی آمریکاست و از سال سوم به بار می نشیند. انواع ارقام پر بار ایرانی را می توان روی پایه این نهال پرورش داد و نتیجه مطلوب و پرسودی از آن گرفت.
• پسته دامغان: این گونه بومی استان سمنان است و به دلیل رنگ زیبایی که مغز پسته اش دارد، در صنعت خوراکی مثل تولید خلال پسته کاربرد زیادی دارد.
• پسته ممتاز: این رقم از سال چهارم به بار می نشیند. جزو بهترین ارقام پسته محسوب می شود و بومی استان زیبای کرمان است. مغز این پسته چرب و بسیار خوش رنگ است. در برابر سرما حساس اما در برابر گرما بسیار مقاوم است.

• پسته کله قوچی: این گونه نهال پسته، باردهی قابل توجهی دارد (حدود 7 تن در هکتار) و زودگل است؛ از این رو کاشت نهال پسته کله قوچی می تواند بسیار سود آور باشد.
• پسته زرند: پسته زرند مغز چرب و طعم بسیار لذیذی دارد. در کرمان کشت می شود و باردهی خود را از سال سوم آغاز می کند. در برابر بیماری ها و آفات مقاومت خوبی دارد.
• پسته فندقی: این پسته نسبت به بقیه ارقام پسته ریز تر است و قیمت پایین تری دارد؛ از این رو در صنعت خشکبار کاربرد زیادی دارد. مناسب کاشت در مناطق گرمسیری است و باردهی این گونه از سال پنجم شروع می شود.
• پسته فلسطینی: این رقم از سال چهارم شروع به باردهی می کند. درختانی پا کوتاه دارد و در برابر خشکی مقاومت خوبی دارد. حتی مناطق کویری که شب های سردی دارند نیز مناسب کاشت درخت پسته فلسطینی هستند.
• پسته پیوندی: این گونه پرسود ترین رقم در ایران است. از سال پنجم باردهی خود را آغاز می کند و میزان باردهی خیلی خوبی دارد. در برابر آفات و بیماری ها و همچنین خشکی، مقاومت بسیار مطلوبی دارد به صورتیکه می تواند به صورت دیم کاشته شود.

جمع بندی نهایی در رابطه با کاشت نهال پسته

در این مقاله در رابطه با کاشت درخت پسته و نکات مهم هنگام کاشت و داشت نهال پسته پرداختیم. دریافتیم که بهترین روش کاشت پسته کاشت مستقیم نهال پسته است. کشت این میوه نیاز به صبوری دارد چرا که میانگین 4 سال زمان نیاز دارد تا بار بدهد اما پس از آن به صورت قابل توجهی باردهی و سود دهی دارد.

مناسب ترین ارقام پسته برای کاشت و صادرات می توانند ارقام اکبری، احمد آقایی، پیوندی و کله قوچی باشند. جهت دریافت مشاوره برای کاشت و خرید نهال پسته با متخصصان کشاورزی دکترنهال ارتباط حاصل فرمایید.