راهنمای جامع جهت کاشت درخت سیب
کاشت نهال سیب گزینه ای مناسب برای کشاورزان و باغداران است؛ چرا که این میوه در همه جای دنیا به دلیل خواص چشمگیر و طعم دلنشین اش طرفداران زیادی دارد. کاشت درخت سیب در اقلیم هایی صورت می گیرد که خنک تر باشند. پرورش و کاشت درختان سیب نسبتا آسان و با توجه به گونه آن، بازدهی خوبی دارد.
سیب، گونه های مختلفی دارد که بعضی از آنها در اقلیم و منطقه بومی خود کاشت می شوند اما اکثر گونه های آن در هرجایی از جمله کشور خودمان ایران قابل کشت و پرورش هستند. در این مقاله ما به تعدادی از گونه ها، بیماری هایشان و طریقه نگهداری و کاشت نهال سیب می پردازیم تا شما عزیزان را در خرید نهال سیب مدنظر خود یاری کنیم.
نگاهی اجمالی به بیوگرافی درخت سیب
سیب میوه ای است که در همه دوران ها حتی ما قبل تاریخ مورد استفاده قرار می گرفته. درخت سیب ارتفاعی بین 3 تا 5 متر دارد و در هوای معتدل و خنک گل می دهد. میوه سیب در رنگ های مختلف زرد، سبز، قرمز و سیاه وجود دارد که هر کدام خواص، کاربرد و ویژگی های خاص خود را دارند.
بیش از 7500 گونه مختلف برای سیب وجود دارد. درخت سیب در فصل گلدهی، شکوفه های سفید و صورتی می دهد که منظره زیبایی را به ارمغان می آورد. کاشت نهال سیب یکی از مهمترین کشت های باغی به شمار می آید.
فصل و اقلیم مناسب کاشت درخت سیب
درخت سیب یک درخت معتدل رو به سرد است. یعنی در اقلیم های نیمه سردسیری و مرطوب بهترین رشد را می دهد. زمان مناسب کاشت نهال سیب می تواند از اسفند ماه تا فروردین ماه باشد؛ اما بهترین زمان کاشت سیب، پاییز است.
چرا که در این فصل خاک زمین هنوز گرم است و به مرور با سرد شدن هوا، نهال سیب کمتر در معرض آسیب قرار می گیرد. و همچنین کاشت درخت سیب در فصل پاییز باعث یکسال باردهی زودتر درخت می شود. در کل دمای مناسب برای فصل رشد این نهال، 10 تا 25 درجه سانتی گراد است. نهال سیب پس از رسیدن و درخت شدن، نسبت به سرما مقاومت بیشتری هم پیدا خواهد کرد. اما با این حال دمای زیر (40-) درجه سانتی گراد می تواند به درخت آسیب برساند. همچنین ارتفاع مناسب از سطح دریا برای کاشت نهال سیب بین 1300 تا 2300 متر است.
فاصله مناسب جهت کاشت نهال سیب
برای کاشت نهال های سیب، باید گودال هایی با حجم دو برابر ریشه نهال ایجاد کرد (عمق 80 تا 100 سانتی متر)؛ چرا که هنگام رشد نهال نباید خاک اطراف آن فشرده باشد تا باعث خفگی نهال سیب نشود.
فاصله این گودال ها 5 متر بین ردیف و 3 متر درون هر ردیف توصیه می شود. باید به این موضوع توجه داشت که این فواصل برای کاشت نهال سیب با توجه به گونه نهال، نوع زمین، ساختار خاک، شرایط آب و هوایی منطقه و نوع کشت متفاوت است. همچنین بهتر است شیب زمین کاشت سیب از 25 درجه تجاوز نکند.
معرفی انواع روش کاشت و نحوه کاشت نهال سیب
- کاشت بذری: این روش مناسب کشت های باغی و بزرگ نمی باشد. ابتدا دانه های سیب را از وسط میوه جدا کرده و لای دستمال نمداری داخل کیسه در مکانی خنک به مدت یکماه نگهداری می کنند. پس از آغاز جوانه زنی، آنها را داخل گلدان رشد می دهند و زمانی که به اندازه کافی جوانه زدند نهال ها داخل زمین اصلی کاشته می شوند.
- کاشت مستقیم نهال سیب: نهال های آماده از نهالستان های معتبر خریداری و در گودال های ایجاد شده در زمین کشت کاشته می شوند.
- کاشت قلمه: در این روش از کاشت نهال سیب، شاخه ای سالم از درخت سیبی را قلمه زده و در گودال های مدنظر می کارند. به مرور با رسیدگی های پی در پی، این قلمه ریشه زده و به نهال سیب تبدیل می شود.
- کاشت پاجوش: پاجوش های پای درخت سیب را جدا و در گودال های ایجاد کرده از قبل، می کارند.
- پیوند زدن درخت سیب: کاشت نهال سیب با این روش بسیار به صرفه است؛ زیرا نهال های پیوندی بسیار پر بار و زودرس تر هستند و ارقام خاص و با کیفیتی را می دهند. از این جهت انتخاب سودمندی برای باغداران محترم هستند. چرا که این نهال پیوندی از شاخه ای سالم از درخت سیب به صورتی تهیه شده اند که تمام بیجک ها، جوانه و پاجوش های اضافی اش حذف شده و تمرکز ریشه در جذب مواد مغذی برای محل پیوند است.
- محل پیوند روی شاخه اصلی به صورت T شکل با چاقویی تیز خراش داده شده و پوست درخت برگردانده می شود؛ سپس دانه سیبی را درون آن قرار داده و با پوست درخت نارون آن را می بندند. پس از گذشت ده روز در صورت سالم بودن پیوندک و رشد صحیح آن، باقی مانده پایه را برش داده و به قیم می بندند. همچنین این پیوندک ها را به صورت آماده می توانید از نهالستان ها کنید.
جهت دریافت مشاوره ومشاهده لیست قیمت و یا خرید نهال سیب با کارشناسان دکترنهال در تماس باشید.
مراقبت های حین رشد و کاشت نهال سیب
- برای حفظ تعادل رطوبت و دمای خاک و درخت، جلوگیری از رشد علف های هرز اطراف درخت و حمله حشرات از مالچ های مختلف استفاده کنید. به یاد داشته باشید استفاده غیر اصولی از مالچ می تواند به درخت آسیب برساند.
- برای مقاوم بودن نهال سیب در صورت وزیدن طوفان از قیم استفاده کنید؛ و یا می توانید کاشت درخت سیب را 30 سانتی متر پایین تر از سطح دامنه انجام دهید.
- درخت سیب در برابر قارچ ها و آفات، آسیب پذیر است. از این رو از سموم و مواد شیمیایی مناسب به میزان مناسب باید استفاده کرد به طوریکه درخت به خاطر سموم زیاد نیز آسیب نبیند.
معرفی انواع بیماری و آفات شایع در درخت سیب و مراقبت های لازم جهت پیشگیری
هنگام کاشت نهال سیب مثل نهال های دیگر بیماری ها و آفت هایی هستند که سلامت این درخت را تهدید می کنند. در ادامه به انواع این آفات و بیماری ها اشاره می کنیم:
- انواع بیماری ها:
- بیماری سفیدک پودری (Powdery Mildew): در این نوع بیماری رو و زیر برگ های درخت سیب، لکه های سفید رنگی به صورت پودری، تار می بندند که نوعی قارچ هستند.
- پوسیدگی میوه سیب (Apple Rot): به دلیل ایجاد هنگام کاشت درخت سیب انواع عفونت ها از جمله قارچ، پوسیدگی در سیب رخ می دهد.
- سیاهک (Apple Scab): پیدایش لکه های سیاه روی میوه های سیب. این پدیده معمولا در مناطق مرطوب رخ می دهد.
- سقوط میوه ها (Fruit Drop): در صورت پر بار بودن زیاد درخت سیب، ممکن است به دلیل وجود آفات یا رشد نقص دار، میوه های درخت سقوط کنند.
- انواع آفات:
- تریپس سیب (Apple Thrips): نوعی حشره که باعث ایجاد سوراخ ها و لکه های زنگ زده روی برگ درخت سیب می شود. این حشره معمولا در شرایط آب و هوایی گرم و خشک حمله می کند.
- سوسک سیب (Apple Maggot): لارو این حشره داخل میوه نفوذ می کند و بسیار آسیب بسیاری به میوه و محصولات می رساند.
- مگس سفید (Whiteflies): این حشرات با تغذیه از برگ درختان به درخت سیب آسیب می رسانند.
استفاده صحیح و کافی از سموم و محصولات شیمیایی می تواند راه مبارزه مناسبی با این بیماری ها و آفات باشد تا کاشت نهال سیب بهترین باردهی را داشته باشد.
آب و خاک مناسب برای پرورش و کاشت درخت سیب
- خاک مناسب برای کاشت نهال سیب: درخت سیب برای رشد و باردهی با کیفیت، نیاز به خاک مناسب دارد؛ از این جهت که دارای مواد آلی و معدنی کافی باشد و خیلی سنگین یا خیلی سبک نباشد. بهترین خاک برای کاشت سیب، خاک شنی-رسی با ph 6 تا 7 است. با استفاده از کود های شیمیایی و آلی می توان جنس خاک منطقه کشت نهال سیب را بهتر ساخت.
- آبیاری درخت سیب: میزان آبیاری مورد نیاز برای کاشت درخت سیب با توجه به فاصله کاشت و جنس خاک متفاوت است. اما در فصل رشد دوره های آبیاری کوتاه تر و پس از آن بلند مدت تر می شود.
- البته اگر منطقه کشت سیب گرم و خشک باشد، در هوای گرم باید مرتب خاک را مرطوب نگهداشت؛ از این رو برای آبیاری درخت سیب از روش آبیاری قطره ای استفاده می شود. به صورت کلی آبیاری نهال سیب به چهار مرحله گل دهی، تشکیل، ایجاد جوانه های گل و مرحله رسیدن میوه تقسیم بندی می شود.
- هنگام کاشت نهال سیب باید برای هر نهال 10 لیتر آب مصرف کنید و چون زمین بعد از آبیاری نشست می کند، کمی خاک خصوصا به اطراف طوقه اضافه کنید. این عمل را 7 روز و 14 روز بعد هم تکرار کنید.
طریقه کودهی درخت سیب و بهترین کود های مناسب درختان سیب
انوع کود دامی و آلی و شیمیایی برای کاشت نهال سیب مناسب هستند:
- کود های دامی کاملا پوسیده به حفظ رطوبت خاک جهت جلوگیری از خطر خشکیدگی نهال جوان و همچنین تقویت نهال سیب مناسب است. اما استفاده از این کود باید به صورتی باشد که با ریشه نهال تماس مستقیم نداشته باشد تا نهال سیب از گیاهسوزی در امان باشد.
- کود های شیمیایی دارای نیتروژن، پتاسیم و فسفر. نیتروژن برای سرسبزی و سلامت برگ های درخت سیب، فسفر برای تقویت ریشه و میوه دهی و پتاسیم برای افزایش مقاومت درخت سیب در برابر تنش های محیطی نیاز هستند.
ترکیب هر دو نوع کود آلی و شیمیایی جهت ساخت بهترین خاک برای کاشت نهال سیب مناسب ترین گزینه است.
انواع روش هرس درخت سیب چگونه انجام می شود
برای حفظ کیفیت مطلوب محصولات درخت سیب و جلوگیری از زود پیر شدن درخت، هرس کردن امر واجبی است که به منظور های مختلف انجام می گیرد:
- هرس شاخه های جانبی(Central Leader Prunin): در این روش هرس، یک شاخه به عنتوان شاخه اصلی و مرکزی درخت سیب انتخاب می شود و سایر شاخه ها اطراف این شاخه اصلی قرار می گیرند.
- هرس کاهشی:(Heading Back Pruning) این روش برای کوچکتر ساختن تاج درخت استفاده می شود؛ که در آن شاخه های خیلی بلند و نا منظم را کوتاه می کنند.
- هرس ساختاری(Structural Pruning): این نوع هرس برای منظم و مرتب سازی و ایجاد شکل مثلثی تاج درخت استفاده می شود.
- هرس کمکی (Thinning Pruning): شاخه های ضعیف و خشکیده را از شاخه اصلی و درخت جدا می سازند تا کیفیت و باردهی درخت سیب دچار اختلال نشود.
بهترین زمان برای هرس درخت سیب، فصل زمستان و ریزش برگ ها است که دسترسی به شاخه ها راحت تر باشد و شاخه های سالم درخت آسیب نبینند. باید دقت داشت که شاخه ها به صورت کامل بریده شوند و باقی مانده ای روی تنه نماند تا کاشت درخت سیب، بهترین نتیجه و بازدهی را داشته باشد.
معرفی انواع نهال سیب ایرانی و خارجی
نهال سیب ایرانی
- سیب گلاب: دو نوع سیب گلاب وجود دارد:
- سیب گلاب کهنز: سیب گلاب خراسان که در اوایل تابستان می رسد و سیب گلاب زعفرانی که در اواخر شهریور ماه می رسد. سیب هایی شیرین و آبدار که برای کمپوت و مربا مناسب هستند.
- سیب قندک: سیب قندک نیز همانطور که از نامش پیداست، شیرین و کوچک است؛ و برای کمپوت و مربا مناسب است.
- سیب زرد: سیب های زرد با توجه به اقلیمی که در آن کاشت نهال سیب صورت گرفته است، سایز ها و طعم های مختلفی دارند. سیب زرد مناطق گرمسیر طعمی ملایم، و مناطق سردسیر طعمی شیرین تر دارد.
- سیب قرمز: گوشت سیب سرخ، خامه ای رنگ است و بافتی نرم تر و پفکی و آبدار دارد. این گونه سیب دارای انواع مختلفی است و هر کدام خواص بسیار چشمگیری را در بر دارند.
نهال سیب خارجی
- سیب واین سَپ (Winesap): کاشت سیب واین سپ برای درست کردن سرکه سیب بسیار مناسب است؛ چرا که طعمی نسبتا تند دارد و رنگ آن مایل به بنفش است.
- سیب سبز (Granny Smith): این سیب بومی استرالیا، تقریبا دیررس و نسبتا درشت است. بافتی ترد و مزه ای ترش و ملس دارد.
- سیب رد استارکینگ یا قرمز فرانسه: این گونه سیب، پر بازده بوده و میوه هایی سفت، درشت و آبدار می دهد. عمر این درخت حدود 40 تا 50 سال است و فصل برداشت میوه اش در اواخر شهریور ماه است.
- سیب فوجی (Fuji apple): این سیب بومی کشور ژاپن است و طعمی بسیار شیرین و بافتی ترد دارد. باردهی این درخت، سریع و زیاد است. رنگ این گونه از سیب، قرمز پررنگ و یا زرد با هاله های قرمز و سبز می باشد. کاشت نهال سیب فوجی گزینه مناسبی برای یک باغدار است.
- سیب سرخ لبنانی: این گونه از سیب، طرفدار زیادی ندارد؛ زیرا بافتی پودری و پوک و همچنین مزه ای ترکیبی دارد؛ از این رو کاشت نهال سیب سرخ لبنانی پیشنهاد نمی شود.
- سیب سوپر چیف (superchief): این سیب بومی آمریکا بوده، دیررس اما پربازده است و اندازه ای درشت دارد.
کلام آخر در رابطه با کاشت نهال سیب
سیب، میوه ای پر طرفدار در سراسر جهان است که سرشار از ویتامین هاست و خواص بسیار زیادی دارد. تقریبا همه جای دنیا کاشت نهال سیب امکان پذیر است و درخت سیب در اقلیم های متفاوت، سیب هایی با شکل، رنگ، طعم و اندازه های مختلف می دهد. کاشت درخت سیب برای یک باغدار در منطقه ای نیمه سردسیر می تواند گزینه بسیار مناسبی باشد؛ چرا که درخت سیب آب و هوای معتدل و خنک را بسیار دوست دارد.
آبیاری مناسب این درخت، آبیاری قطره ای است زیرا رطوبت خاک برای رشد نهال سیب مورد مهمی است. نهال سیب تا وقتی جوان است در برابر بیماری ها و آفات کمی حساس تر است و نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارد.
اما در کل کاشت درخت سیب سود مناسبی دارد چون درختی نسبتا مقاوم و با طول عمر میانگین 40 سال می باشد. هرچند که این رقم در گونه های مختلف، متفاوت است. شما می توانید جهت خرید و کاشت بهترین ارقام نهال سیب با کارشناسان دکتر نهال در تماس باشید.
دیدگاه و پرسش