کاشت نهال پرتقال: (بهترین روش های کاشت درخت پرتقال)

راهنمای کامل خرید و کاشت درخت پرتقال

کاشت نهال پرتقال انتخابی عالی برای باغداران است. پرتقال انواع مختلفی دارد که هرکدام ویژگی های خاص خود را دارند. به صورت کلی پرتقال های شیرین و آبدار و کم هسته بیشترین طرفدار را میان مردم دارد.

با اطلاعاتی که دکترنهال در رابطه با انواع گونه ها و کاشت درخت پرتقال در اختیار شما عزیزان می گذارد، می توانید بهترین گونه پرتقال را با توجه به شرایط اقلیمی منطقه کاشت پرتقال و سلیقه خودتان، کاشته و پرورش دهید. در این مقاله به انواع بیماری ها و نگهداری و نکات کاشت نهال پرتقال پرداخته شده است. کارشناسان دکترنهال اینجا هستند تا جهت خرید نهال پرتقال و صفر تا صد کاشت این میوه ی جذاب شما را یاری کنند.

نگاهی اجمالی به بیوگرافی درخت پرتقال

پرتقال میوه ای از خانواده مرکبات است. درخت آن همیشه سبز و پر برگ است و هنگام گل دادن، گل های سفید و زیبایی روی شاخه های درخت پیدا می شوند. ارتفاع این درخت بین 6 تا 10 متر است. این میوه، اولین بار از کشور پرتغال به برخی مناطق جهان وارد شد و به همین دلیل در برخی کشور ها مثل کشور عزیزمان ایران، ترکیه، لبنان و … به همین اسم نام گذاری شد. میوه پرتقال سرشار از ویتامین ث هست و برای سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است.

فصل و اقلیم مناسب برای پرورش و کاشت نهال پرتقال

درخت پرتقال عموما به سرما مقاومت دارد؛ بعضی از گونه های آن بیشتر و برخی کمتر. در کل کاشت درخت پرتقال برای مناطق گرمسیر، معتدل و نیمه سردسیر پیشنهاد می شود. اگر در منطقه ای که نهال پرتقال را می کارید، زمستان خیلی سرد و برفی دارد بهتر است کاشت پرتقال را در اسفند ماه انجام دهید و یا از گونه هایی استفاده کنید که نسبت به سرما مقاومت بیشتری دارند.

به هیچ وجه کاشت پرتقال را در فصل گرما انجام ندهید. در مناطقی که زمستان های ملایمی دارند بهتر است کاشت نهال پرتقال را در فصل پاییز انجام دهید، چرا که نهال در این فصل خواب است و این بهترین شرایط برای نهال پرتقال است. همچنین توصیه می شود که در روزهای ابری و بارانی کشت پرتقال صورت گیرد تا نهال ها به اندازه کافی از آب تغذیه کنند.

فاصله کاشت درخت پرتقال

در زمینی که کاشت نهال پرتقال صورت می گیرد، گودال هایی به عرض و عمق 70 سانتی متر باید ایجاد شود. فاصله بین این گودال ها را باید طوری در نظر گرفت که درختان وقتی بزرگ شدند در هم تنیده نشوند.

هرچند که اکثر باغبانان کاشت نهال های پرتقال را به صورت تراکمی دوست دارند، اما تراکم زیاد باعث می شود که بعضی شاخ و برگ ها نور و اکسیژن کافی دریافت نکنند و همچنین در مناطق مرطوب، خطر درگیری درخت پرتقال با آفات و بیماری های قارچی زیاد می شود. بهترین فاصله بین ردیف ها و فاصله گودال ها در یک ردیف به صورت میانگین 5 متر می باشد.

نکات مهم کاشت نهال پرتقال

• بهتر است حداقل یک ماه قبل از کاشت پرتقال، زمین موردنظر زهکشی شود تا از نشست زمین بعد از آبیاری نهال ها و در نتیجه آسیب رسیدن به ریشه آنها جلوگیری شود.
• پاکسازی ریشه حتما باید انجام شود؛ به این صورت که ریشه های کنده شده به صورت کامل بریده می شوند. چرا که این ریشه های آسیب دیده حاوی مقدار زیادی میکروب و باکتری هستند و بعد از کاشت درخت پرتقال، بقیه ریشه را نیز بیمار می کنند.
• اطراف ریشه را باید به صورت کامل با خاک و کود غنی پوشاند. اما برای بهتر نفس کشیدن ریشه و آبیاری، بهتر است کمی از نهال از سطح زمین بالاتر باشد.
• کاشت نهال پرتقال باید در مکانی انجام شود که میانگین در هر روز 7 ساعت در معرض نور آفتاب قرار بگیرد.

معرفی انواع روش کاشت نهال پرتقال

کاشت درخت پرتقال را از روش های متعددی می توان انجام داد که در این قسمت مقاله، به رایج ترین این روش ها اشاره می کنیم:

1. کاشت ریشه لخت نهال: ریشه های نهال را مستقیما داخل گودال های ایجاد کرده قرار می دهند و با خاک نرم و مناسب اطرافش را پر کرده و سپس آبیاری می کنند.
2. کاشت نهال گلدانی: گلدانی که نهال پرتقال در آن قرار دارد را شکسته و سپس نهال را با خاک گلدانش در گودال های ایجاد کرده از قبل، قرار می دهند. خاک بیشتری را اضافه و سپس آبیاری می کنند.
3. نهال گونی پیچ یا نایلون پیچ: در این روش از کاشت نهال پرتقال، نهالی را که نایلون پیچ شده است را درون گودال های ایجاد کرده قرار داده و با اضافه کردن خاک، گودال ها را بسته و آبیاری می کنند. همچنین می توان قبل از بستن گودال ها، نایلون ها را از دور ریشه نهال پرتقال جدا کرد.
4. کاشت قلمه درخت پرتقال: این روش بهترین روش کاشت نهال پرتقال است؛ شاخه ای جوان و سالم را قلمه می زنند و داخل گودال ها می کارند. با مراقبت های پی در پی نظیر آبیاری و کود دهی و به کمک نور آفتاب، به مرور ریشه زده و نهالی قوی و مقاوم خواهد شد.
5. کاشت دانه ای پرتقال: این روش برای کاشت های باغی توصیه نمی شود؛ چرا که نهالی آسیب پذیر تر بار می آورد. برای کاشت های خانگی این روش مناسب است.

معرفی انواع بیماری و آفات شایع در درخت پرتقال و مراقبت های لازم جهت پیشگیری

کاشت نهال پرتقال سالم و سودمند نیاز به نگهداری و توجه دارد. درخت پرتقال سالانه احتیاج به سم پاشی دارد تا از درگیری درخت با بیماری ها و آفات جلوگیری شود. بیماری ها و آفات درخت پرتقال یا به تنه درخت آسیب می رسانند و یا برگ های درخت یا خود میوه پرتقال را درگیر می کنند. در ادامه به معرفی و بررسی هرکدام می پردازیم:

بیماری ‌هایی که برگ های درخت پرتقال را درگیر می کنند

• سوختگی در حاشیه های برگ درخت پرتقال: زرد شدن دور برگ ها که نشان دهنده نمک زیاد خاک است. این اتفاق نشانه بیماری در درخت نیست بلکه نشانه خطر خشکیدگی درخت است.
• تاب برداشتن برگ (Cigar Leaf Curling): پژمردگی، پیچ خوردن و تاب برداشتن برگ های درخت پرتقال نشان دهنده کم آبی و خطر خشکیدگی هستند.
• کپک دوده ای (Sooty Mold): این بیماری از نوعی قارچ ایجاد می شود که از شهد های باقی مانده از شته ها تغذیه می کند. این قارچ خطرناک نیست و با محلول های مخصوص می توان به راحتی آن را از بین برد.

بیماری ‌هایی که میوه درخت پرتقال را درگیر می کنند

• قاچ خوردن میوه (Fruit Splitting): این قاچ خوردگی روی پوست میوه پرتقال به دلیل آبیاری یا کوددهی های نامنظم اتفاق می افتد.
• قارچ سیاه آلترناریا (Alternaria Block Fungus): این قارچ داخل میوه رشد می کند و آن را سیاه می کند. تنها راه جلوگیری از انتشار آن، جداسازی شاخه های درگیر شده از درخت است.
• ریز برگی مرکب (Citrus Stubborn Disease):  عامل این بیماری قارچی به نام زنجرک نهفته است، که باعث عدم تقارن میوه و همچنین رشد هسته ها در کناره های میوه به جای مرکز می شود. می توان با محلول آب و صابون درخت را شستشو داد.

بیماری ‌هایی که تنه درخت پرتقال را درگیر می کنند

پوسیدگی در تنه درخت در اثر تهاجم قارچی (Foot Rot Fungus):

در این بیماری در پایین تنه درخت زخم هایی بزرگ ایجاد می شود که گاها از آنها شیره هایی ترشح می شود. این نوع بیماری خطرناک است و نه تنها قابل درمان نیست بلکه خطر شیوع و درگیر کردن دیگر درختان را نیز در بر دارد. بنابراین درخت باید فورا قطع شود. بهترین کار، پیشگیری از درگیری درخت با این نوع قارچ است. استفاده از محصولات شیمیایی و عدم آبیاری بیش از اندازه موارد پیشگیری از این نوع بیماری هستند.

آفت شته سیاه (Sooty Canker):

این بیماری لقب سرطان درخت پرتقال را دارد. چرا که شته های سیاه با حمله کردن به زیر پوست درخت به مرور تکثیر می شوند و باعث قهوه ای شدن و ریختن برگ های درخت می شوند و رشد شاخه ها را نیز متوقف می کنند.

در این مرحله کشاورز باید محل اصلی حضور این شته ها را پیدا و شاخه های درگیر شده را از درخت جدا کند و بسوزاند. همچنین تمام ابزار و وسایل خود را باید ضدعفونی کند. در نهایت اگر این اقدام ها فایده ای نداشتند باید درخت را قطع کرد.

پسوروسیس پوسته (Psorosis):

عامل این بیماری ویروسی گیاهی به نام پسوروسیس است. نشانه های این بیماری پوسته پوسته شدن و در نهایت کنده شدن پوسته تنه درخت و شاخه ها می شود. این بیماری نیز درمانی ندارد و بهتر است این درخت پرتقال را به کل قطع شود.

خاک و آب مناسب پرورش و کاشت نهال پرتقال

• آبیاری درخت پرتقال: در فصل رشد میوه که بهار و تابستان هستند، این درخت نیاز به آبیاری بیشتر و غیر ایستا دارد. در پاییز و زمستان نیاز به آبیاری زیاد نیست اما در کل همیشه و در همه فصل ها خاک این درخت باید 3 تا 4 سانتی متر، مرطوب باشد. همچنین هنگام آبیاری در فصول مختلف باید به دمای آب توجه کرد که داغ یا خیلی سرد نباشد تا به درخت آسیب نرساند.
• خاک مناسب درخت پرتقال: خاک های سبک برای کاشت درخت پرتقال بسیار مناسب هستند. زیرا این درخت به آب ساکن علاقه ندارد و آب باید دائما در جریان باشد. آب ساکن می تواند سبب پوسیدگی ریشه های نهال پرتقال شود. پس خاک های دانه درشت و خاک شنی-رسی می تواند انتخاب مناسبی باشد.

طریقه کودهی درخت پرتقال و بهترین کود های مناسب درختان پرتقال

کود دهی بهتر است سالانه دو تا سه بار در فصل های رشد درخت مثل پاییز و بهار و یا حتی تابستان صورت گیرد. کود های غنی شده با نیتروژن، پتاسیم، فسفر و مواد مغذی و کود های حیوانی یا دارای اوره برای کاشت نهال پرتقال مناسب هستند.

انواع روش هرس درخت پرتقال چگونه انجام می شود

انجام عمل هرس در کاشت درخت پرتقال با توجه به نیاز های درخت به چند منظور می تواند انجام شود که در ادامه به این موارد اشاره کرده ایم:

• هرس احیا: شاخه و برگ های آسیب دیده را هرس می کنند تا درخت جانی دوباره بگیرد و تغذیه صرفا توسط شاخه های بارده و سالم صورت گیرد.
• هرس باردهی: هدف از انجام این هرس رشد بهتر و میوه دهی بیشتر درخت پرتقال است. تعدادی از شاخه های جانبی و اضافی یا آفت زده را هرس می کنند.
• هرس فرم: هرس فرم در این درخت جنبه تزئینی ندارد و در اوایل فصل رشد درخت، این کار را جهت رشد سرشاخه ها و کنترل ارتفاع انجام می دهند.

معرفی انواع کاشت درخت پرتقال ایرانی و خارجی

تقسیم بندی انواع پرتقال از سه جهت زمان گلدهی، تعداد بذر و شکل ظاهری صورت می گیرد:

• تقسیم بندی از لحاظ زمان گلدهی:
  1. زودرس: زمان رسیدن میوه بعد از گل دهی، میانگین 8 ماه است.
  2. میانرس: زمان برداشت میوه بعد از گلدهی، تقریبا 10 ماه است.
  3. دیررس: بهترین کیفیت را بین این سه نوع دارد و معمولا 12 ماه پس از گلدهی، زمان برداشت آن می رسد.
• تقسیم بندی انواع پرتقال از جهت تعداد بذر:
  1. پر دانه (بیش از 15 بذر)
  2. متوسط (میانگین 10 بذر)
  3. کم دانه (حداکثر هفت بذر)
• تقسیم بندی انواع پرتقال از جهت شکل ظاهری:

1. 1. پرتقال های خونی
   2. پرتقال های غیر اسیدی
   3. پرتقال های گرد
   4. پرتقال های نافدار

چند مورد از گونه های پرتقال موجود در ایران:

• پرتقال های گرد
• پرتقال لبنانی (شاموتی یا یافا): پوست کلفت و گوشت کم دارد اما بسیار خوش عطر و طعم و خوش رنگ است.
• پرتقال هاملین: زودرس ترین پرتقال موجود در ایران است. بسیار شیرین و ملس و آبدار، با پوستی نازک و تعداد بذر های کم است. کاشت نهال پرتقال هاملین می تواند انتخابی مناسب برای باغداران شمال کشور باشد.
• پرتقال مارس: پوست نسبتا ضخیمی دارد و پر هسته است؛ اما بسیار آب دار خوشرنگ و شیرین است.
• پرتقال والنسیا: دیررس ترین گونه پرتقال است (تقریبا تا 18 ماه بعد از گدهی، قابل برداشت است). طعمی ملس، گوشتی آبدار و تقریبا بدون هسته است.
• پرتقال پارسون بران
• پرتقال سالوستیانا
• پرتقال های ناف دار
• پرتقال وانگشتن ناول
• پرتقال های خونی
• پرتقال تاراکو
• پرتقال مورو
• پرتقال سانگونلا
• پرتقال گراس سانگوئی
• پرتقال غیر اسیدی
• پرتقال لیما

جمع بندی نهایی در رابطه با کاشت نهال پرتقال

کاشت درخت پرتقال اگر با رعایت نکات ذکر شده صورت گیرد، بهره وری اقتصادی خوبی به دنبال خواهد داشت. چرا که این میوه سرشار از ویتامین ث هست و بسیار خوش طعم و آبدار است و از این رو طرفدار زیادی در دنیا دارد. پرطرفدار ترین نوع پرتقال در ایران، تامسون و شهسوار است. برای کاشت نهال پرتقال و همچنین خرید نهال پرتقال با کارشناسان مجرب دکترنهال، تماس حاصل فرمایید.